Onderdeel van het HBO-ICT Job & Student Event was de bijeenkomst ‘De toekomst van het ict-beroep’, georganiseerd door Platform PRIO. Drie sprekers schenen vanuit hun eigen expertise licht op hoe huidige ontwikkelingen invloed hebben op ict-beroepen. Dat leidde tot geanimeerde discussies en concrete tips voor het onderwijs om studenten optimaal voor te bereiden.
Voordat de gastsprekers hun inzichten konden delen, was het woord aan Erik Fledderus, voorzitter van PRIO. Hij vertelde wat meer over PRIO: het lectorenplatform op het gebied van praktijkgericht ict-onderzoek. Het platform treedt op als gesprekspartner voor grote partijen met een landelijke agenda. De twee direct met ICT gerelateerde thema’s zijn Responsible Application of Data & AI en Cybersecurity. Daarnaast richt PRIO zich op Learning & Education, Digital Cities & Communities en Health & Wellbeing. Altijd in verbinding met ict en maatschappelijke vraagstukken. Per thema stelt PRIO een ontwikkelagenda op. Stichting HBO-i is een van de partners en medefinanciers (naast SIA) van PRIO.
Leofwin Visman, managing director van IBM Client Innovation Centre, nam het stokje over. Hij voorspelt dat generatieve AI veel verandert voor software developing en beheer. Er zal veel meer geautomatiseerd worden. Visman benadrukt dat dat niet hoeft te betekenen dat er minder werk in te vinden is; hij gaat ervanuit dat het vooral ánder werk wordt. AI wordt steeds meer ingezet voor het schrijven van teksten en codes, maar een menselijke slag blijft nodig. Verder ziet Visman dat een patroon van eerdere trends zich herhaalt: er wordt veel over de ontwikkeling gespróken, maar het is vooral belangrijk om er ook daadwerkelijk mee aan de slag te gaan. Dat is ook zijn tip voor onderwijsinstellingen: laat je studenten erin duiken, trek samen op met het bedrijfsleven hierin en ga meters maken. Voor je het weet ben je de expert.
Visman heeft meer aanbevelingen voor onderwijsinstellingen: investeer niet alleen in kennis, maar bereid studenten ook voor op het werkende leven. Het gat met een professionele omgeving is vaak nog erg groot. Als voorbeeld noemt hij een duale opleiding: deze helpt studenten te leren hoe je je gedraagt in een werkomgeving. Ook zullen net-afgestudeerden geduld moeten hebben: klanten vragen experts met ervaring. Als je net een diploma op zak hebt, draai je bijvoorbeeld niet meteen een blockchainproject. Je moet vaak eerst even doorbijten en investeren in jezelf om in de rol te komen die je eigenlijk wilt.
Vervolgens was het de beurt aan Johan Versendaal, lector Betekenisvol Digitaal Innoveren bij Hogeschool Utrecht en bijzonder hoogleraar e-business aan de Open Universiteit. Met bijzondere interesse in de ethische kant van het vak houdt hij zich bezig met Responsible Digitalisation. Hij legde de noodzaak uit om na te denken over de rol van ontwikkelaars, ouders en docenten als het gaat om ethiek. Versendaal stelt dat ethiek een integraal onderdeel zou moeten zijn van de manier waarop lesgegeven wordt. Er zijn verschillende tools die studenten helpen na te denken over het morele aspect van hun project. Als it’er kun je jezelf een aantal vragen stellen. Hoe verhoudt je eigen morele kompas zich ten opzichte van het kompas van de organisatie? Hoe kun je moreel verantwoord acteren in digitale innovatie? Zoek naar tools om in gesprek te blijven met stakeholders over de ethische kant van ontwikkeling en geef menselijke waarden mee in it-ontwikkeling. Met future probing boots je bijvoorbeeld de wereld na om te zien wat effecten in de toekomst kunnen zijn. Zo kun je ongewenste effecten vooraf mitigeren in het systeem.
In hoeverre zijn klanten bereid om te investeren in ethisch verantwoord ontwikkelen, ook als dat ten koste kan gaan van het verdienmodel? Versendaal benadrukt dat het risico en de kosten van níet investeren in ethiek veel groter zijn. Daarnaast noemt hij het een kwestie van goed burgerschap; iets dat je ook wilt meegeven aan studenten en onderzoekers. Of wetgeving op dit gebied een oplossing is, daar zijn de meningen over verdeeld. Enerzijds kan wetgeving voorkomen dat mensen beslissingen maken vanuit egoïsme en de wil om zo veel mogelijk geld te verdienen. Anderzijds leiden meer regels tot meer uitwassen, denkt Versendaal, omdat mensen geen restricties willen. Eén ding staat wel vast: als toekomstige professional zul je steeds meer te maken krijgen met ethiek als onderdeel van je werk.
Jordi Daniëls, head of data bij Zonnegilde en eigenaar van Exante.ai, betreedt als laatste spreker het podium. Hij bespreekt de invloed van AI op hbo-ict. Hij stelt dat we aan de vooravond staan van de grootste impact op het it-beroep ooit. Om een succesvol AI-project te draaien, zijn veel skills nodig. Van management tot mathematics: iedereen moet goed zijn in het vak en heel goed kunnen samenwerken, want alleen kom je er niet. Daniëls’ advies aan ict-opleidingen: bied studenten een algemene opleiding met de kans om zich op het eind volledig te specialiseren, om diep in de materie te duiken. Jonge professionals geeft hij mee: AI is ingewikkeld. Als je er binnen een bedrijf iets mee wilt doen, heb je tijd en geld nodig. Wees de culture catalysator, neem je board mee, zorg dat iedereen aan boord is. Studenten drukt hij op het hart om zich te verdiepen in de mogelijkheden die AI biedt. “Het is een vette markt waarin nog heel veel gaat gebeuren. Er is zo veel mogelijk. Ga ermee aan de slag. Doe het gewoon. Begin ermee, maak fouten, leer ervan.”
