Hoog bezoek bij het Center of Applied AI op de Hogeschool van Amsterdam op 5 oktober. Koningin Máxima ging er in gesprek met lectoren, onderzoekers en studenten. Centraal stond de vraag ‘Hoe kunnen we AI zo inzetten dat het de maatschappij ondersteunt?’ Ook sprak ze met sleutelfiguren uit de overheid, zorg en onderwijs over de kansen en risico’s van AI.
In het Datalab van het Jakoba Mulderhuis hoort de koningin hoe onderzoekers en studenten aan verantwoorde AI werken voor de praktijk. Dat doen ze door goede vragen te stellen en AI samen met de eindgebruikers te ontwikkelen. Nanda Piersma, lector Responsible AI: “Wij geloven dat niet de maatschappij de technologie moet volgen, maar dat technologie de maatschappelijke behoefte moet volgen.” Als de koningin vraagt of je je wel fouten kunt permitteren als je experimenteert met AI, weet Piersma: “Juist bij kennisinstellingen kunnen studenten oefenen met hoe je het absoluut niet wil, en daarnaast ervaren hoe je het anders kunt doen, door stil te staan bij die ethische keuzes in elke fase.”
Tijdens haar bezoek krijgt koningin Máxima verschillende voorbeelden van de mogelijkheden van verantwoorde AI-toepassingen, ontwikkeld door studenten en onderzoekers. Zo laat Lenka Piet, student, de slimme koelinstallatie zien. Ze ontwikkelde een digital twin (digitale kopie) die het faalpunt van zo’n koelkast voorspelt, waarna de installatie zichzelf kan corrigeren. In het Maasstad Ziekenhuis wordt hierdoor ruim anderhalf uur van tevoren gezien dat de koelinstallatie voor medicijnen faalt, waar dit voorheen een half uur te laat werd gedetecteerd. Onderzoeker Yuri Westplat en alumnus Rick van Kersbergen demonstreren de consensusmachine. Deze toepassing van ChatGPT toont stellingen waarover mensen in discussie kunnen gaan. Als je het niet eens bent met een deel hiervan, raak je dat zinsdeel aan, en dan verschijnen alternatieve woorden en zinnen. Het is een manier om mensen nader tot elkaar te brengen. Maar ze blijven ook kritisch: “Willen we dat AI discussies modereert? Het is ook goed erbij stil te staan wiens mening hierin komt te staan.”
Gedurende de ochtend vinden verschillende gesprekken plaats over de kansen van AI, waarbij steeds ruim oog is voor de risico’s en nadelen van AI. Zo worden eerlijkheid en inclusie genoemd als belangrijke aandachtspunten, net als de representatie van mensen die geen of minder toegang hebben tot internet. Ook wordt de vraag gesteld of er wel altijd een heldere analyse van het probleem gemaakt wordt, voordat er geautomatiseerd wordt. “Vergeten we niet dat sommige problemen door mensen opgelost kunnen worden?” Koningin Máxima concludeert: het pleidooi om holistisch te kijken naar kunstmatige intelligentie is buitengewoon belangrijk.”
